Włoskie działa samobieżne z okresu II wojny światowej
Włoskie działa samobieżne z okresu II wojny światowej
W latach 30-tych i 40-tych przemysł włoski, z nielicznymi wyjątkami, produkował czołgi nie najwyższej jakości i o kiepskich parametrach. Jednak jednocześnie włoskim konstruktorom udało się opracować kilka bardzo udanych projektów czołgów na swoim podwoziu, co zostanie omówione w artykule.
Składało się na to kilka powodów. Jednym z nich była afera korupcyjna na początku lat 30., kiedy FIAT i Ansaldo otrzymały monopol na dostawy pojazdów opancerzonych dla armii włoskiej, w której często swoje udziały posiadali wyżsi oficerowie (m.in. marszałek Hugo Cavaliero). Oczywiście problemów było więcej, w tym pewne zacofanie niektórych gałęzi przemysłu włoskiego, wreszcie problemy z wypracowaniem spójnej strategii rozwoju sił zbrojnych.
Z tego powodu armia włoska pozostawała daleko w tyle za światowymi liderami, a trendy wyznaczali Brytyjczycy, Francuzi i Amerykanie, a od około 1935 roku także Niemcy i Sowieci. Włosi zbudowali odnoszący sukcesy czołg lekki FIAT 3000 na początku uzbrojenia pancernego, ale ich późniejsze osiągnięcia znacznie odbiegały od tego standardu. Po nim model, zgodny z modelem zaproponowanym przez brytyjską firmę Vickers, został zidentyfikowany we włoskiej armii przez tankietki CV.33 i CV.35 (Carro Veloce, czołg szybki), a nieco później niezbyt udany i spóźniony o kilka lat czołg lekki L6/40 (przeniesiony do służby w 1940 r.).
Tworzone od 1938 roku włoskie dywizje pancerne miały otrzymać artylerię (w ramach pułku) zdolną do wsparcia czołgów i piechoty zmotoryzowanej, która również wymagała trakcji motorowej. Jednak włoskie wojsko bacznie śledziło pojawiające się od lat dwudziestych XX wieku projekty wprowadzenia artylerii o wysokim terenie i większej odporności na ogień wroga, zdolnej do startu do bitwy wraz z czołgami. Tak narodziła się koncepcja dział samobieżnych dla armii włoskiej. Cofnijmy się trochę w czasie i zmieńmy lokalizację...
Przedwojenne działa samobieżne
Początki dział samobieżnych sięgają okresu, kiedy na pole bitwy wkroczyły pierwsze czołgi. W 1916 roku w Wielkiej Brytanii zaprojektowano maszynę, oznaczoną jako Gun Carrier Mark I, a latem następnego roku stworzono ją w odpowiedzi na brak mobilności artylerii holowanej, która nie nadążała nawet za pierwszymi wolnobieżnymi działami. poruszanie się czołgów po trudnym terenie. Jego konstrukcja została oparta na znacznie zmodyfikowanym podwoziu Mark I. Uzbrojony był w 60-funtową (127 mm) lub 6-calową 26-centową (152 mm) haubicę. Zamówiono 50 suwnic, z czego 1917 zostały wyposażone w żurawie samojezdne. Pierwsze działa samobieżne zadebiutowały w boju podczas Trzeciej Bitwy pod Ypres (lipiec-październik XNUMX), ale nie odniosły większego sukcesu. Zostały ocenione jako nieudane i szybko zostały przekształcone w transportery opancerzone przewożące amunicję. Niemniej jednak historia artylerii samobieżnej zaczyna się od nich.
Po zakończeniu Wielkiej Wojny różne budowle zostały zalane. Stopniowo kształtował się podział dział samobieżnych na różne kategorie, który z pewnymi zmianami przetrwał do dziś. Największą popularnością cieszyły się samobieżne działa polowe (armaty, haubice, armatohaubice) oraz moździerze. Samobieżne działa przeciwpancerne stały się znane jako niszczyciele czołgów. Aby chronić opancerzone, zmechanizowane i zmotoryzowane kolumny przed atakami lotniczymi, zaczęto budować samobieżne instalacje przeciwlotnicze (takie jak Mark I z 1924 r., Uzbrojony w 76,2-funtowe działo kal. 3 mm). W drugiej połowie lat 30. w Niemczech powstały pierwsze prototypy dział szturmowych (Sturmeschütz, StuG III), które w rzeczywistości były zamiennikiem używanych gdzie indziej czołgów piechoty, ale w wersji bezwieżowej. W rzeczywistości czołgi zaopatrzeniowe w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych oraz czołgi artyleryjskie w ZSRR były nieco przeciwieństwem tego pomysłu, zwykle uzbrojone w haubicę większego kalibru niż standardowe działo czołgu tego typu i zapewniające zniszczenie fortyfikacji wroga i punktów oporu.
