Amerykańska dywizja pancerna w Polsce

Być może najważniejszym elementem amerykańskiej obecności w Polsce jest budowana baza w Redzikowie, będąca częścią systemu Aegis Ashore. Według szefa Agencji Obrony Przeciwrakietowej generała Samuela Gravesa, ze względu na opóźnienia w budowie, zostanie on oddany do użytku dopiero w 2020 roku. Na zdjęciu oficjalne rozpoczęcie budowy bazy z udziałem polskich i amerykańskich urzędników.

Według doniesień medialnych w ostatnich tygodniach Departament Obrony Narodowej wystąpił do administracji USA z propozycją ustanowienia stałej obecności wojskowej USA w Polsce. Opublikowany dokument „Propozycja stałej obecności USA w Polsce” wskazuje na chęć polskiego MON sfinansowania tej inicjatywy na poziomie 1,5-2 mld dolarów i rozmieszczenia w Polsce amerykańskiej dywizji pancernej lub innej porównywalnej siły. Dwa główne pytania w tym kontekście to: czy możliwa jest tak poważna stała obecność wojskowa USA w Polsce i czy w ogóle ma to sens?

Informacje o polskiej propozycji wyciekły nie tylko do ogólnopolskich mediów, w zasadzie wszelkiego rodzaju, ale także do najważniejszych zachodnich portali informacyjnych, a także rosyjskich. Departament Obrony Narodowej również stosunkowo szybko zareagował na spekulacje mediów, podczas gdy Departament Obrony USA odmówił odpowiedzi, twierdząc za pośrednictwem swojego przedstawiciela, że ​​jest ono przedmiotem dwustronnych negocjacji między USA a Polską, nie podjęto żadnych decyzji. a treść negocjacji pozostaje poufna. Z kolei sekretarz stanu MON Wojciech Skurkiewicz w wywiadzie na początku czerwca potwierdził, że trwają intensywne negocjacje w sprawie utworzenia stałej bazy amerykańskiej w Polsce.

Dyskusja, która rozgorzała wśród ekspertów i dziennikarzy branżowych, uwypukliła podział na jednoznacznych entuzjastów propozycji resortu oraz tych, którzy, choć pozytywnie nastawieni do sojuszniczej obecności w Polsce, wskazywali na mankamenty związane z proponowaną propozycją i możliwe inne sposoby. rozwiązać go. zarządzanie proponowanymi funduszami. Ostatnią i najmniej liczną grupą byli komentatorzy, którzy stanęli na stanowisku, że wzrost amerykańskiej obecności w Polsce jest sprzeczny z naszymi narodowymi interesami i przyniesie więcej kłopotów niż pożytku. Zdaniem autora tego artykułu zarówno zaprzeczanie, jak i nadmierny entuzjazm w tym przypadku nie są dostatecznie uzasadnione, a decyzja o wysłaniu wojsk amerykańskich do Polski w ramach dywizji czołgów i wydaniu równowartości ok. 5,5 do nawet ok. 7,5 mld. złote powinny być przedmiotem publicznej dyskusji i szczegółowej dyskusji w kręgach zainteresowanych tą kwestią. Ten artykuł należy traktować jako część tej dyskusji.

Argumenty MON i jego propozycja

Propozycja jest dokumentem liczącym blisko 40 stron, wraz z aneksami wskazującymi na konieczność ustanowienia stałej obecności wojsk USA w Polsce przy użyciu różnych argumentów. Pierwsza część opisuje historię stosunków polsko-amerykańskich oraz ostatnie wydarzenia związane z rosyjską agresją na Ukrainie. Strona polska przytacza argumenty liczbowe i finansowe oraz wskazuje na wysoki poziom wydatków na obronność Warszawy (2,5% PKB do 2030 r., wydatki na poziomie 20% budżetu obronnego na doposażenie techniczne) oraz niedawno opublikowany projekt budżetu Warszawy . Departament Obrony za rok podatkowy 2019, w którym zwiększono wydatki na tzw. Europejską Inicjatywę Odstraszania (EDI) do ponad 6,5 mld USD.

Poglądy m.in. Departamentu Stanu, prezydenta Donalda Trumpa, generała Philipa Breedlove'a i generała Marka Milliego zarówno na Polskę i potrzebę wzmocnienia amerykańskiej obecności lądowej w Europie, jak i na fakt, że Warszawa wielokrotnie wspierała inicjatywy realizowane przez NATO i Waszyngton na przestrzeni lat.

Drugim elementem argumentacji MON są względy geopolityczne i zagrożenie ze strony coraz bardziej agresywnej Federacji Rosyjskiej. Autorzy dokumentu wskazują na rosyjską strategię zniszczenia istniejącej struktury bezpieczeństwa w Europie i wyeliminowania lub ograniczenia amerykańskiej obecności na Starym Kontynencie. Znaczna obecność wojsk amerykańskich w Polsce zmniejszyłaby poziom niepewności w całej Europie Środkowej i upewniła lokalnych sojuszników, że wsparcie amerykańskie w przypadku ewentualnego konfliktu z Rosją nie zostanie udzielone zbyt późno. Powinno to również stać się dodatkowym odstraszaczem dla Moskwy. Szczególnie ważny w dokumencie jest fragment, który odnosi się do Przesmyku Suwalskiego jako strefy kluczowej dla zachowania ciągłości między państwami bałtyckimi a resztą NATO. Według rozumowania autorów, stała obecność znaczących sił amerykańskich w Polsce znacznie zmniejszyłaby ryzyko utraty tej części terytorium, a tym samym odcięcia Bałtyku. Ponadto dokument wspomina także o ustawie o podstawach stosunków NATO-Rosja z 1997 r. Autorzy zwracają uwagę, że zawarte w niej zapisy nie stanowią przeszkody w ustanowieniu stałej obecności sojuszniczej w Europie Środkowo-Wschodniej, a brak ten był w związku z rosyjską agresją na Gruzję i Ukrainę oraz jej asertywnymi działaniami wobec państw NATO. Tym samym utworzenie stałej bazy wojskowej USA w Polsce zmusi Rosję do wycofania się z takiej ingerencji. Na poparcie swoich argumentów autorzy dokumentu powołują się na prace państwowej Służby Badań Kongresu nad aktywnością Rosji w Europie w ostatnich latach oraz raport Departamentu Obrony USA w kontekście Ukrainy.

Znając koszty przeniesienia do Polski dywizji pancernej US Army, świadomość władz USA co do sytuacji w regionie Europy Środkowo-Wschodniej oraz działania Moskwy w ostatnich latach, Departament Obrony Narodowej zaoferował pokrycie większości kosztów finansowych związanych z przerzutem żołnierzy i sprzętu US Army do Polski. Umowa o współfinansowaniu i udziale Polski na poziomie 1,5-2 mld USD mogłaby opierać się na zasadach podobnych do obowiązujących obecnie, np. systemu obrony przeciwrakietowej w Redzikowie, o czym poniżej. Stronie amerykańskiej proponuje się „dużą elastyczność” w budowaniu infrastruktury niezbędnej do stacjonowania tak znaczących sił, a także wykorzystywaniu dostępnych w tym zakresie polskich zdolności i zapewnieniu niezbędnych połączeń transportowych ułatwiających tworzenie amerykańskiej infrastruktury w Polsce. Należy zauważyć, że strona polska wyraźnie wskazuje, że firmy amerykańskie będą odpowiedzialne za znaczną część budowy niezbędnych obiektów i będą zwolnione z większości podatków, regularnego nadzoru rządowego nad tego typu pracami oraz ułatwienia procedur przetargowych, co z kolei pozytywnie wpłynie na terminowość i koszt budowy tego typu infrastruktury. Ta ostatnia część polskiej propozycji wydaje się najbardziej kontrowersyjna, jeśli chodzi o wydatkowanie proponowanej kwoty.