Może to przełom śmigłowcowy?
Śmigłowce bojowe Mi-40D/V, które operują w Polsce od ponad 24 lat, wciąż czekają na decyzję o ewentualnej modernizacji lub doposażeniu. Dowództwo Sił Zbrojnych podtrzymuje swoje stanowisko o gotowości do wydawania środków na wydłużenie żywotności obecnie eksploatowanych pojazdów, ale projekt badań zmęczeniowych prowadzonych przez Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych nie został jeszcze zakończony.
8 lutego br. Posiedzenie Komitetu Obrony Narodowej Sejmu RP dotyczyło kontraktów związanych z modernizacją techniczną Sił Zbrojnych RP, realizowanych z udziałem partnerów zagranicznych. Sędzią w powyższej sprawie z ramienia MON był sekretarz stanu Marcin Osiepa, który w swoim wystąpieniu dał do zrozumienia, że w najbliższym czasie można się spodziewać decyzji w sprawie programów modernizacji floty śmigłowców Wojska Polskiego.
Kwestie z tym związane, zdaniem byłego wiceministra obrony narodowej Bartosza Kownackiego „dziesięć” (oświadczenie z marca 2017 r.), nabierają coraz większego znaczenia. W poprzednim numerze WiT omówiono kwestie związane z pozyskiwaniem nowych śmigłowców dla sił specjalnych, dzięki zamówieniu z grudnia ubiegłego roku. zostanie uzupełniony czterema maszynami Lockheed Martin S-70i Black Hawk. Przedstawiono również postępy programu AW101 dla Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej. Informacje te odzwierciedlały stan rzeczy na początku roku. W drugiej połowie stycznia Agencja Uzbrojenia (AU) i Naczelne Dowództwo Sił Zbrojnych (DGRSS), w ramach odpowiedzi na pytania zadawane przez naszych redakcji, udzieliły dodatkowych informacji związanych ze zmianą pokoleń Wojska Polskiego helikopter, który należy przeanalizować bardziej szczegółowo. Nie bez znaczenia jest również kryzys na granicy z Białorusią i rosnące napięcia w związku z groźbą rosyjskiej interwencji na Ukrainie, która może doprowadzić do wcześniejszego niż oczekiwano demontażu śmigłowca Gordian.
Jednym z dwóch głównych konkurentów w programie Kruk jest Boeing AH-64E Apache Guardian. Czy wiropłat, coraz częściej wykorzystywany również w służbie państw NATO, dotrze do Polski? Być może najbliższe kilka tygodni przyniesie rozwiązanie.
Czy wrona poleci szybciej?
Decyzja o wyborze następców śmigłowców bojowych Mi-24D/V wymagających pilnej wymiany, o czym wiadomo od około 20 lat, nie została jeszcze podjęta. Z jednej strony przewiduje się sfinalizowanie procedury pozyskania wiropłatów tej klasy, az drugiej strony modernizację lub doposażenie starych, ale wciąż działających maszyn z rezerwowym zasobem jako rozwiązanie pośrednie. Podczas ubiegłorocznego MSPO kuluarowe negocjacje wskazywały, że moment zawarcia umowy na przedłużenie eksploatacji Mi-24D/V w połączeniu z ograniczoną modernizacją jest bliski, a głównym beneficjentem miałyby być Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr . 1 SA z Łodzi, której właścicielem jest Polska Grupa Zbrojeniowa. Niestety program się opóźnia - w styczniu DGRSS w odpowiedzi na pytania redakcji stwierdził, że: DGRSS widzi potrzebę modernizacji lub doposażenia śmigłowców Mi-24D/V. Obecnie fazę analityczną i koncepcyjną prowadzi Agencja Uzbrojenia. W związku z epidemią SARS-CoV-2 testy zmęczeniowe konstrukcji płatowca Mi-24 ITWL są opóźnione, a ich wynik przesądza o ukończeniu przez UA F-AK dla modernizacji Mi-24.
Przypominamy, że jesienią 2019 r. Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych zlecił WSK PZL-Świdnik SA wykonanie badań zmęczeniowych konstrukcji śmigłowca Mi-24D (próbka wycofana nr 272) za 5,5 mln zł netto. Zadanie miało zostać zrealizowane do końca 2021 roku, a próbą udzielenia odpowiedzi jest pytanie, czy możliwe jest wydłużenie żywotności technicznej szybowców do 5500 godzin lotu i 14 lądowań. Pozytywną odpowiedzią było otwarcie drogi do modernizacji lub doposażenia przynajmniej części śmigłowców będących w służbie, które w ten sposób mogłyby stać się platformą przejściową przed wprowadzeniem nowych wiropłatów produkcji zachodniej. Jak wynika z odpowiedzi redakcyjnej, program Crook znajduje się na etapie kwalifikacji kontraktu pod kątem występowania podstawowego interesu bezpieczeństwa narodowego (BSI) – to bezprzetargowe postępowanie będzie wiązało się z wyborem zagranicznego dostawcy. Obecnie faworytami są amerykańskie konstrukcje - Bell AH-000Z Viper oraz Boeing AH-1E Apache Guardian.
Według dostępnych informacji, opartych na wypowiedziach przedstawicieli Bell Helicopter Textron, propozycja producenta obejmuje m.in. możliwość zacieśnienia współpracy przemysłowej z przedsiębiorstwami Polskiej Grupy Zbrojeniowej – wśród rozważanych opcji udział polskiego przemysłu w Future Long - Programy samolotów szturmowych na odległość (FLRAA) i samolotów rozpoznawczych przyszłego ataku (FARA). Ponadto na podstawie oświadczeń upublicznionych podczas Dubai Airshow 2021 nie można wykluczyć, że „nagrodą” mogłoby być włączenie polskiego przemysłu w obecne programy produkcyjne. Ewentualne zwycięstwo Bella w projektach Departamentu Obrony USA (FLRAA i FARA) może skłonić do poszukiwania alternatywnych lokalizacji do produkcji starych śmigłowców. Główne fabryki amerykańskiego producenta będą zajęte przygotowaniami do produkcji, a następnie dostarczaniem znacznej liczby maszyn nowej generacji. Pojawiają się też spekulacje, że częścią oferty dla Polski może być transfer Vipera wycofanego ze służby przez Korpus Piechoty Morskiej USA lub nowych, odłożonych na mokro w fabryce, które nie zostały dostarczone do Pakistanu.
Z kolei Boeing promuje standardowe rozwiązanie dla krajów NATO, tj. AH-64E Apache Guardian już zamówiony przez Wielką Brytanię i Holandię. Istnieje również możliwość zakupu takich maszyn z Niemiec i Grecji. Wariant AH-64E v.6 jest obecnie w produkcji. Oprócz całkowicie nowego wiropłatu przebudowywana jest również fabryka Boeinga w Mesa w Arizonie, aby spełnić nowy standard dla śmigłowców AH-64D Apache Longbow. Ta opcja nie jest jednak możliwa w Polsce. Wynika to z braku na rynku wystarczającej liczby AH-64D, które ewentualnie mogłyby zostać przeniesione lub sprzedane do Polski przez administrację federalną USA pod warunkiem przekonwertowania ich do standardu AH-64E v.6. .
Zacieśnieniem współpracy przemysłowej z polskim sektorem obronnym i lotniczym zainteresowana jest także jedna z największych korporacji lotniczych na świecie. Nieoficjalnie mówi się, że od jakiegoś czasu nienazwana firma z naszego kraju została włączona do programu produkcji wielozadaniowego samolotu bojowego F-15 Advanced Eagle jako dostawca podzespołów. Biorąc pod uwagę, że poza produktami wojskowymi Boeing jest także czołowym producentem samolotów cywilnych, mającym za sobą długą historię współpracy, m.in. Jak wiecie, obecnie jednym z problemów na linii Boeing-LOT jest kwestia odszkodowania za zawieszenie floty samolotów pasażerskich Boeing 737 Max 8. Sprawa sporu odszkodowawczego PLL LOT.
Oprócz rywalizacji między dwoma amerykańskimi producentami, ważnym aspektem programu Kruk jest wybór ukierunkowanej przeciwpancernej broni wiropłatowej. Wydawałoby się, że Polska zdecyduje się na zakup wiropłatów w ramach procedury Foreign Military Sales, która obejmuje zakup przeciwpancernych pocisków kierowanych. Obecnie standardowym zakupem AH-64E jest zamówienie na pocisk Lockheed Martin AGM-114 Hellfire. Jednak długi brak decyzji o wyborze typu śmigłowca spowodował, że zmiany mogły nastąpić w przypadku ich uzbrojenia. Oprócz wciąż produkowanych Hellfires, na rynku pojawia się alternatywa w postaci jego następcy, AGM-179 JAGM, który jest również produkowany przez Lockheed Martin. JAGM mają stać się standardowym typem precyzyjnej broni powietrze-ziemia i ziemia-ziemia dla armii amerykańskiej, zastępując obecnie używane BGM-71 TOW, AGM-114 Hellfire i AGM-65 Maverick. Z tego powodu zostaną one zintegrowane ze znaczną liczbą nośników – prace nad certyfikacją integracji z Bell AH-1Z Viper są obecnie najbardziej zaawansowane i pozwolą na wprowadzenie pocisku do jego uzbrojenia już w tym roku . Jak dotąd Wielka Brytania stała się jedynym zagranicznym użytkownikiem AGM-179, który zamówił niewielką partię w maju 2021 r. – powinny stanowić uzbrojenie obecnie rozmieszczonych śmigłowców Boeing AH-64E Apache Guardian, ale na razie brak informacji. o harmonogramie certyfikacji i integracji z tą platformą.
