Motocykle w Ludowym Wojsku Polskim 1943-1989
Motocykle w Ludowym Wojsku Polskim 1943-1989
W 45-letniej historii Ludowego Wojska Polskiego motocykle odegrały ważną i pożyteczną rolę. Choć w okresie powojennym rola pojazdów dwukołowych we współczesnych armiach europejskich gwałtownie malała, to ze względów ekonomicznych w Polsce proces ten przebiegał znacznie wolniej i do 1989 roku motocykle były nadal dość często używane.
Punktem zwrotnym dla koncepcji bojowego wykorzystania motocykli była II wojna światowa. Przez lata trzydzieste ubiegłego wieku ich rola i znaczenie we współczesnych armiach rosły. W latach 1939-1941 motocykle były szeroko stosowane na polach bitew Polski, Norwegii, Francji i ZSRR. W praktyce okazało się jednak, że ich przydatność i skuteczność budzą kontrowersje.
W kolejnych latach wojny motocykle wojskowe zaczęły stanowić poważną konkurencję – i w krótkim czasie je zastąpić. Mówimy oczywiście o tanich, lekkich, uniwersalnych SUV-ach typu jeep, rover, gaza, kübelwagen. Sześć lat wojny i dynamiczny rozwój nowej grupy pojazdów spowodowały, że rola motocykli w siłach zbrojnych uległa znacznemu ograniczeniu. Wnioski z działań jednoznacznie wykazały, że motocykle słabo radziły sobie w misjach bojowych (mobilne stanowisko strzeleckie z lekkim karabinem maszynowym). Nieco lepiej było z zadaniami patrolowania, łączności i rozpoznania. Lekki SUV okazał się bardziej wszechstronnym i ekonomicznym pojazdem dla wojska. Od tego momentu rola motocykli w planach wojskowych gwałtownie spadła. W latach sześćdziesiątych, siedemdziesiątych i osiemdziesiątych w armiach krajów Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych wykorzystywano je jedynie w niewielkim stopniu, do zadań regularnych lub specjalnych trzeciego stopnia oraz – nieco więcej – do zadań kurierskich i rozpoznawczych.
Nieco inaczej sytuacja wyglądała w Europie Środkowej i Wschodniej, które znajdowały się w strefie wpływów Związku Radzieckiego. Gospodarka odegrała tu dużą rolę. Owszem, radzieccy stratedzy docenili rolę lekkich pojazdów terenowych na polu walki, jednak przemysł ZSRR nie był w stanie w pełni zaspokoić potrzeb w tym zakresie – ani armia własna, ani kontrolowana przez ZSRR. Mając możliwość ciągłego niedoboru odpowiedniej liczby samochodów osobowych lub przejmowania części ich zadań przez niedoskonałe motocykle, z motocykli zrezygnowano ze względów ekonomicznych i strategicznych.
Ze względu na niewystarczające dostawy lekkich SUV-ów ze Związku Radzieckiego (nie mieliśmy własnej produkcji takich pojazdów), rola transportowa motocykla z przyczepą boczną pozostała dla nas dość ważna w latach XX, XX i XXI wieku.
