Khaybar Shenkan i inne wiadomości o irańskich rakietach
Jedna z wyrzutni rakietowych Khaibar Shenkan zgromadzonych w podziemnej bazie podczas pokazu.
W pierwszych miesiącach tego roku Iran zaprezentował szereg premier w dziedzinie techniki rakietowej i bezzałogowych systemów latających. Potwierdzają trend, który pojawił się na przestrzeni lat – Teheran stawia nie tylko na ilość posiadanego uzbrojenia, ale przede wszystkim na jakość, stale je ulepszając i wprowadzając nowe modele o wyższych parametrach. Wynika to również z coraz nowocześniejszej technologii produkcji.
W ramach wprowadzenia warto pokrótce zwrócić uwagę na znaczenie opisanego poniżej uzbrojenia i rozwiązań technicznych. Jeśli chodzi o technologię rakietową, zarówno wojskową, jak i kosmiczną, Iran do perfekcji opanował produkcję konstrukcji kompozytowych i kompozytowych silników na paliwo stałe. W pierwszym przypadku skutkuje to zwiększeniem charakterystyk pocisków bez konieczności zwiększania ich gabarytów. Z drugiej strony, druga zmniejsza koszt wystrzelenia satelitów na orbitę. Oczywiście jest to kwestia bardziej złożona, ale w dziedzinie samych wyrzutni Iran poczynił znaczne postępy. Jednocześnie Teheran nadal rozwija bezzałogowe systemy różnych klas, nie zapominając o najprostszych, pracując jednocześnie nad bardzo obiecującymi rozwiązaniami. Po raz kolejny udowodnił też skuteczność swojej broni rakietowej, kiedy 13 marca w nocy z 10 na 12 (w zależności od źródła) zaatakował cele w Erbil w Kurdyjskim Regionie Autonomicznym Iraku (kontekst i szczegóły tego zdarzenia, m.in. pominięty artykuł).
Premiera pokazu rakiet ziemia-ziemia autorstwa Khaibara Shenkana.
Nowy rok - nowa rakieta
Największym – i dosłownie – najnowszym dodatkiem był pocisk ziemia-ziemia nazwany Khaybar Shenkan (oficjalna latynizacja) wystrzelony przez irański Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej (IRGC) 9 lutego, jak podają lokalne media. Khaibar Shenkan wyraźnie wywodzi się z linii pocisków ziemia-ziemia Fateh-110/-313, Zolfagar i Dezful. W Iranie najnowszy pocisk nazywany jest „trzecią generacją” takich pocisków. To, co od razu rzuca się w oczy, to przeprojektowana głowica bojowa w porównaniu do swoich poprzedników. W przypadku pocisku Khaibar Shenkan jest on dłuższy i według zachodnich klasyfikacji określany jest jako trzystożkowy. Na rufie wyposażony jest w cztery stery trapezowe (na wszystkich zdjęciach z podziemnych magazynów z czerwonawymi pokrywami). Tymczasem Fateh-313 i jego pochodne mają głowicę dwustożkową. Tak więc ta „Khaibara Shenkana” różni się od poprzednich pocisków tej klasy i powtarza konstrukcję głowicy bojowej znacznie cięższych pocisków, takich jak Qiam (-2), Ghadr-110 czy Emad. Dodajemy, że głowica w konfiguracji z trzema stożkami lepiej stabilizuje tor lotu po ponownym wejściu w atmosferę i pozwala zmniejszyć kąt nurkowania w porównaniu z głowicą z dwoma stożkami. Z drugiej strony stery aerodynamiczne pozwalają dostosować tor lotu w atmosferze w celu poprawy celności (ten typ głowicy to MaRV i nie ma nic wspólnego z hipersonicznymi głowicami bez własnego napędu, zwanymi HGV). Podczas pokazu podkreślano, że "Khaibar Shenkan" (jego głowica bojowa) ma zwiększone możliwości penetracji ochrony balistycznej. W rzeczywistości głowica trikonowa generuje więcej siły nośnej w atmosferze niż głowica dwustożkowa, a zatem jej tor lotu może być bardziej płaski. Dodajemy, że na Zachodzie każde pojawienie się głowic trójstożkowych jest interpretowane jako oczywisty zwiastun irańskiej głowicy nuklearnej. Jednak nic nie wskazuje na to, że Iran jest bliski zbudowania swojego pierwszego ładunku jądrowego. Chociaż oczywiście rozwój głowic trójstożkowych może uznać za obiecującą inwestycję. Najważniejszą kwestią jest jednak możliwość, że Iran skoncentrował swoje wysiłki na zwiększeniu zdolności penetracji swojej obrony balistycznej (system THAAD, Arrow-2/-3). Konstrukcja pocisku Khaibar Shenkan nie zawiera również generatorów wirów przed ogonem, które były wcześniej stosowane w pociskach Fateh i ich pochodnych.
Według oficjalnych danych Khaibar Shenkan wykorzystuje w systemie naprowadzania wyłącznie system nawigacji inercyjnej. Korpus pocisku wykonany jest z kompozytów, dzięki czemu zachowuje odpowiednią sztywność, pomimo swojej niewielkiej wagi. Pocisk powinien być około 30% lżejszy od podobnych starszych konstrukcji (prawdopodobnie pierwszym irańskim pociskiem kompozytowym był Zoheir/Raad-500). Układ napędowy jest jednostopniowy i składa się z kompozytowego silnika rakietowego na paliwo stałe (HTPB, polibutadien zakończony grupami hydroksylowymi, tj. polibutadien zakończony grupami hydroksylowymi). Źródła irańskie podkreślają, że w przypadku Khaybar Shenkan czas przedstartowy został skrócony do ¹/₆ (dla innych pocisków nie jest jasne, choć nie jest sprecyzowane, które).
Z drugiej strony zalety konstrukcji i technologii produkcji Khaybar Shenkan można dostrzec patrząc na zasięg 1450 km. Podwójny zasięg Zolfagara (można przypuszczać, że oba pociski mają podobne wymiary, a Zolfagar ma mniejszą dwustożkową głowicę) i większy niż Dezfula (pocisk jest najwyraźniej większy) o zasięgu 1000 km. Pod względem zasięgu lotu Khaybar Shenkan można porównać do rakiety HajQasam, która może przelecieć 1400 km. Ten jest jednak znacznie masywniejszy – głównie za sprawą znacznie większego (oczywiście o zwiększonej średnicy) kompozytowego silnika rakietowego na paliwo stałe, choć jego głowica wydaje się być identyczna jak w przypadku rakiety Dezful. W rzeczywistości brak jest materiałów audiowizualnych (magazyny rakietowe, strzelnice), które potwierdzałyby seryjną produkcję rakiety HajQasem. Nie trzeba z tego wyciągać zbyt daleko idących wniosków, bo KNII pokazuje wybrany materiał. Jednak z technicznego punktu widzenia Khaybar Shenkan oferuje to samo co HajQasem, w bardziej zwartym „pakiecie” i jednocześnie posiada lepszą technicznie głowicę. Chyba że zasięg lotu HajQasemy jest oficjalnie niedoceniany, bo naprawdę sięga 2000 km, a nawet więcej.
Jeśli jednak spojrzymy na daty publicznych premier tych pocisków – Fateh-110A (2002), Fateh-313 (2015), Zolfaghar (2016), Dezful (2019), Zoheir/Raad-500 (2020-2020), HajQasem (XNUMX) a teraz Khaibar Shenkan – widzimy coraz większe tempo doskonalenia irańskich technologii rakietowych i możliwości wdrażania bardziej zaawansowanych technicznie modeli rakietowych. A to tylko część irańskiej broni rakietowej.
Prezentowane wyrzutnie rakietowe Khaibar Shenkan to dwurakietowe (podwójne rakiety) montowane na naczepach przyczepianych do drogowych (cywilnych) ciągników balastowych. Wszystkie elementy wyrzutni są umieszczone w obrysie przyczepy, co ułatwia jej zamaskowanie nadając jej wygląd 40-stopowego kontenera lub naczepy z markizą. Liczba wyrzutni Khaibar Shenkan i przedstawionych na nich pocisków nie powinna pozostawiać wątpliwości co do masowej produkcji.
Zaprezentowano również filmy z wystrzelenia pocisku Khaibar Shenkan, ale zostały one wyprodukowane z wyrzutni jednoszeklowej na trzyosiowej ciężarówce wojskowej. Wyrzutnia z pewnością jest kompatybilna z pociskami Zolfaghar i ich pochodnymi.
