10 lat samolotu C-130E Hercules w Siłach Zbrojnych RP, część 2

33. Baza lotnictwa transportowego na Powidzu dzięki swojej infrastrukturze jest w stanie przyjąć wszystkie typy samolotów używanych na całym świecie.

O ile lot do Stanów Zjednoczonych jest zawsze dobrą okazją do zdobycia doświadczenia, jest to przedsięwzięcie dość kosztowne i najlepiej sprawdza się w połączeniu z wyjściami F-16, gdzie C-130 wspierają cały komponent i stanowią niewielkie dodatkowe obciążenie finansowe, którym jest głównie paliwo. zużycie podczas pracy.

Problem finansowania armii dotyczy jednak nie tylko Polski, a ze względu na ograniczone budżety państwa europejskie zdecydowały się na zorganizowanie własnych ćwiczeń lotnictwa transportowego, w których uczestniczy również Polska. Z naszego punktu widzenia ćwiczenia w Europie, oprócz niższych kosztów, mają jeszcze jedną zaletę. W porównaniu ze szkoleniem Amerykanie kładą większy nacisk na całą dokumentację związaną z konkretnym zadaniem. Mowa o przygotowaniu misji, począwszy od przybycia ATO (Air Tasking Order), od którego zaczyna się cała procedura, wypracowanie profilu misji wraz z innymi samolotami (zwłaszcza samolotami dozoru radarowego AWACS), bezpośrednie przygotowanie do tego, a dopiero potem samo wdrożenie. Wszystkie te kroki muszą zostać wykonane tak szybko, jak to możliwe, ale z odpowiednim poziomem i procedurami, aby zapewnić bezpieczne wykonanie.

W przypadku nowych załóg, które dopiero oswajają się z lataniem w środowisku międzynarodowym, sytuacja, w której przygotowanie dokumentacji może przebiegać etapami, procentuje i pozwala na sprawniejsze wykonywanie rzeczywistych zadań w przyszłości. Szkolenie prowadzone w USA, choć na bardzo wysokim poziomie, nie obejmuje wszystkiego, a zwłaszcza wspomniana już współpraca z innymi maszynami wydaje się cenna w kontekście nowych załóg. Regularność ćwiczeń i ich skala umożliwiają prowadzenie ćwiczeń związanych z lotami stricte taktycznymi, których na naszym terenie, nawet ze względu na brak gór o odpowiedniej formie i ograniczoną liczbę samolotów, nie można wykonać.

Polski C-130E Hercules podczas zaawansowanego szkolenia kadr polskiego lotnictwa transportowego w ćwiczeniu międzynarodowym na lotnisku w Saragossie.

Europejska Czerwona Flaga - EATC

Europejskie Dowództwo Transportu Powietrznego (EATC) rozpoczęło działalność 1 września 2010 r. w Eindhoven. Holandia, Belgia, Francja i Niemcy wycofały dużą część swoich samolotów transportowych i tankowców, a następnie Luksemburg w listopadzie 2012 r., Hiszpania w lipcu 2014 r. i Włochy w grudniu tego samego roku. W rezultacie ponad 200 lotów bojowych jest obecnie planowanych, planowanych i kontrolowanych przez jeden podmiot. Pozwala nam to efektywniej zarządzać ograniczonymi zasobami transportowymi wszystkich krajów, a tym samym zaoszczędzić większość pieniędzy podatników.

Innym ważnym aspektem związanym z pracą dowództwa jest przejmowanie części zadań szkoleniowych z poszczególnych krajów. W ramach ustalonego planu szkoleniowego prowadzone są wspólne, cykliczne ćwiczenia taktyczne lotnictwa transportowego. W związku z powstaniem centrum szkoleniowego w Saragossie zmieniła się formuła ćwiczenia, które do tej pory opierało się na aplikacjach i nie posiadało stałej listy uczestników. W nowej formule stałe państwa członkowskie będą uczestniczyć w cyklicznych, zaawansowanych szkoleniach taktycznych, ale nadal będzie można brać udział w formule gościa, czyli w taki sam sposób, w jaki Polska uczestniczy w całym programie.

W trzecim European Advanced Air Transport Tactics Training Course 2017 (EAATTC 2017-17), zorganizowanym w III roku w Saragossie, w polskim komponencie znalazł się samolot C-3E z 130. Bazy Lotnictwa Transportowego na Powidzu oraz dwie załogi i wsparcie ekwipunek. personel. Szczególnie ważną cechą tego ćwiczenia było to, że ćwiczenie było nastawione na loty czysto taktyczne, w warunkach dużej presji czasu, maksymalnie symulując warunki bojowe. Czas potrzebny na przygotowanie trasy dla pilotów i nawigatora został ograniczony do minimum, ilość obliczeń potrzebnych do wykonania obliczeń była ogromna, a modyfikacja planu w trakcie misji dodatkowo skomplikowała.

Załoga musiała udać się do określonych punktów w ściśle określonym czasie, do miejsca wybranego w taki sposób, aby nie posiadało niczego charakterystycznego, co dodatkowo zaburzało dokładność działań tak potrzebną w zadaniach taktycznych. Do ukończenia lotu wymagana była tolerancja plus lub minus 30 sekund. Ponadto raz przygotowana misja nie musiała zostać ukończona. Często dochodziło do zmiany elementów zadania, a załoga znajdowała się w ciągłej, symulowanej komunikacji z samolotem AWACS, którego personel kontrolował wykonanie zadania z powietrza. Sam lot trwał około 90-100 minut, licząc lot netto.

Nie oznaczało to jednak, że w tym czasie było tylko jedno zadanie. Przy takim locie należało wykonać np. dwa lądowania w wyznaczonych punktach, z czego np. jedno na nieutwardzonej nawierzchni, wlecieć do strefy walki znajdującej się nad poligonem, przejść przez zrzut o określonym czasie, a czasem dochodziło do symulowanego starcia z myśliwcami, które Hiszpania wystawiała w postaci ich F/A-18 Hornet. Podczas gdy kurs odbywający się w Hiszpanii nazywał się pojedynczym statkiem, tj. lot odbywał się indywidualnie, samoloty startowały w odstępach 10-minutowych, a każda załoga wykonywała te same zadania. Dlatego utrata jednej załogi bezpośrednio wpłynęła na inne podążające za nim i ich zdolność do wykonywania swoich zadań. Był to dodatkowy czynnik, który wywierał presję na załogi i jednocześnie zbliżał ćwiczenie do warunków bojowych. Organizatorzy kursu są zainteresowani szerszym udziałem Polski w programie, co pozwoli nam na wykorzystanie naszego dużego terytorium na warunkach europejskich. To jeszcze bardziej zróżnicuje cykl szkoleniowy.

Z kolei w kwietniu 2018 roku C-130E wraz z załogą udały się do Bułgarii, gdzie zostali przeszkoleni w ramach European Tactical Airlift Program Course (w tym przypadku ETAP-C 18-2 – nastąpiła zmiana nazwy w stosunku do 2017), którego celem jest ujednolicenie sposobów użytkowania i procedur, według których działają załogi taktycznych samolotów transportowych w niektórych krajach europejskich. Sam kurs ETAP podzielony jest na kilka etapów, które początkowo opierają się na szkoleniu teoretycznym, następnie konferencje przygotowawcze do ćwiczeń, a następnie STAGE-C, czyli tzw. kurs lotu taktycznego dla załóg samolotów, czy wreszcie ETAP-T, czyli ćwiczenia taktyczne.

Ponadto program ETAP przewiduje szkolenie instruktorów w fazie ETAP-I. Z kolei podczas corocznych sympozjów (ETAP-S) omawiane są stosowane w Europie procedury i wymieniane są doświadczenia pomiędzy poszczególnymi krajami.

Standardowy dzień szkoleniowy obejmował poranną odprawę, podczas której wyznaczano zadania dla poszczególnych załóg oraz rysowano scenariusz konfliktu, w którym uczestniczył konkretny samolot. Sama misja trwała około 2 godzin, ale czas był nieco inny w zależności od zadań. Dodatkowo ze względu na to, że STAGE-C jest kursem szkoleniowym, sesje teoretyczne na wybrany temat odbywały się codziennie przez około godzinę.

W lipcu ubiegłego roku 39-osobowy komponent z Powidza trafił do bazy Papa na Węgrzech, gdzie odbywały się ćwiczenia ETAP-T. Łącznie w zadaniach brało udział 9 samolotów i osiem państw, a podczas dwutygodniowych zmagań opracowano cały zakres zadań, w tym połączone operacje lotnicze COMAO (Composite Air Operations) z udziałem ośmiu samolotów transportowych.

Wszystkie wyjazdy i obecność Polski w europejskich strukturach szkoleniowych dają nadzieję na dalszy rozwój naszych możliwości w zakresie transportu lotniczego, ale jeśli ludzie są gotowi, wyszkoleni i stale doskonalą swoje umiejętności, to niestety flota coraz bardziej starzejącego się transportu pracownicy powoli pozostają w tyle. .

Obciążenia i nietypowe zadania

Oprócz standardowych zadań wsparcia samoloty transportowe C-130E Hercules wykonują również zadania niestandardowe. Kiedy konieczne jest przetransportowanie niekoniecznie ciężkiego, ale nieporęcznego ładunku. Mogą to być pojazdy sił specjalnych, łodzie motorowe używane przez Formosa czy opancerzone SUV-y używane w naszych ambasadach.

Podczas szczytu NATO w Polsce niebo obserwował bezzałogowy statek powietrzny Heron, dostarczony na pokładzie samolotu C-130 z Izraela. Kontener został zaprojektowany w taki sposób, aby po załadowaniu go do samolotu pozostało tylko kilkanaście centymetrów wolnej przestrzeni. To kolejny dowód na ogromną rolę tych samolotów we współczesnych armiach, które ujednolicają większość swojego wyposażenia w oparciu o sprawdzoną platformę C-130.

W przypadku misji szkoleniowych pilotów F-16 w Albacete w Hiszpanii, samoloty C-130 wykonują pełny lot komponentu, który na miejscu może działać w pełni autonomicznie. Jednocześnie dosłownie wszystko jest transportowane w specjalnych kontenerach. Są to części do F-16, niezbędne materiały eksploatacyjne oraz artykuły gospodarstwa domowego, takie jak drukarki i papier. Pozwala to na symulację jazdy w nieznanym środowisku i kontynuowanie pracy na tym samym poziomie, co poza miastem.

Kolejną niezwykłą misją była ewakuacja polskiego personelu dyplomatycznego z ambasad w Libii i Iraku. Były to loty złożone, realizowane bezpośrednio z Warszawy i non-stop. W tym czasie jedyną kontrolę nad lotem do Libii sprawował system AWACS, który zgłosił status lotniska jako nieznany. Jeden z lotów, pierwotnie planowany jako błyskawiczny, bez wyłączania silników po wylądowaniu, został przetestowany przez rzeczywistość, która mogła kreślić inne scenariusze niż planiści, a lot musiał czekać dwie godziny.

Z reguły po przylocie na lotnisko docelowe ludzie i kluczowy sprzęt ambasady byli zabierani na pokład i jak najszybciej wracali do kraju. Tutaj liczył się czas, a całą operację przeprowadzono w ciągu trzech dni, naprzemiennie z jednym samolotem i dwiema załogami. Ambasada została ewakuowana z Libii 1 sierpnia 2014 r. przy udziale dwóch samolotów C-130, a oprócz Polaków na pokład samolotu weszli obywatele Słowacji i Litwy.

Nieco później, podobnie jak w przypadku Libii, C-130 ponownie wyruszyły na ratunek polskim pracownikom dyplomatycznym, tym razem kierując się do Iraku. We wrześniu 2014 roku dwóch pracowników transportu z Powidza w ciągu trzech dni ewakuowało personel obiektu i kluczowy sprzęt, wykonując cztery misje. Samoloty C-130 wystartowały na pilną prośbę Ministerstwa Spraw Zagranicznych, a cała operacja zajęła w powietrzu 64 godziny.

Gniazda C-130 kojarzą się też czasem z mniej przyjemnymi sytuacjami. W listopadzie ubiegłego roku w nocy nadszedł rozkaz wyjazdu do Teheranu po ciało polskiego attaché wojskowego naszej ambasady. Z kolei podczas ewakuacji Polaków z Donbasu S-130, ze względu na znaczną ładowność, służył do transportu dobytku osób, które zdecydowały się na opuszczenie strefy zagrożenia do Polski.

Jesteśmy obecnie na rozdrożu, dlatego zdecydowane, przemyślane i długofalowe decyzje dotyczące przyszłości średniego lotnictwa transportowego w polskich siłach zbrojnych stają się koniecznością.

Kolejną niezwykłą misją wykonywaną przez S-130 jest wspólne ćwiczenie z siłami specjalnymi, podczas którego żołnierze wykonują skoki wysokogórskie przy użyciu aparatu tlenowego. Hercules to jedyna platforma w naszych siłach zbrojnych, która umożliwia tego typu operacje.

Od czasu do czasu samoloty C-130 służą również do transportu więźniów, głównie z Wielkiej Brytanii. W takiej sytuacji do samolotu wsiada taka sama liczba więźniów i policjantów, aby zapewnić bezpieczeństwo podczas lotu, ponieważ więźniowie nie mogą być zakuci w kajdanki podczas lotu. Misje te są ciekawe, ponieważ lądowania odbywają się w słynnej bazie Biggin Hill, gdzie do dziś można spotkać samoloty z czasów świetności.

Hercules służył również do transportu nietypowych ładunków, takich jak zabytkowy czołg Renault FT-17 pozyskany z Afganistanu czy myśliwiec Caudron CR-714 Cyclone z Finlandii (oba pojazdy były używane przez Polaków).

Samoloty i załogi gotowe są też do pilnych misji humanitarnych, jak miało to miejsce w sierpniu 2014 r., kiedy nasze władze, jako państwo trzecie po USA i Wielkiej Brytanii, wysłały do ​​Iraku pomoc w postaci głównie koców, materacy, obozów łóżka, apteczki i żywność, która następnie została dostarczona helikopterem do odciętych przez islamistów enklaw chrześcijan i jazydów.